Değerli okuyucularım, Anayasa değişikliği teklifi görüşmeleri esnasında  bazı siyasi hatiplerin, maddeler üzerinde herkesin anlayacağı şekilde bir dil kullanmadı. Hatipler,  farklı veya yanlış bilgi vererek konunun dışına bilerek çıktı. Örnek: “Anayasanın 16. maddesine göre Cumhurbaşkanı bir kararname ile eyalet sistemine geçer” veya “Nazım Hikmet’in mezarını bakanlar ne zaman ziyaret edecek” gibi konu ile alakalı olmayan cümleler,  18 maddenin  anlaşılmasını engelliyor...   Anayasa değişikliğinin 16. maddesi, Anayasada mevcut haliyle mukayese edilseydi, artısı - eksisi gündeme getirilseydi, halk her şeyi çok daha iyi anlardı. Ama 16.maddeye işaret edilerek verilen olumlu veya olumsuz sloganlar, bilgi yerine geçmediği için inandırıcı olmuyor. Veya Nazım Hikmet’in Anayasa değişikliği ile bağlantısı kurulmadığı için bu gibi açıklamaları, halk  samimi bulmuyor.  Maksat halkı bilgilendirmek değildir. Maksat 18 maddenin  anlaşılmasını önlemek ve konunun istismar edilmesini sağlamaktır... Basında da evetçiler ve hayırcılar cephesinden istismara vesile olacak sloganları, cümleleri, maksadı aşan eksik ve yanlış açıklamaları üzülerek okuyoruz...   Değerli Okuyucularım, Derdim istismarın önüne geçmektir. Evetçileri veya hayırcıları etkilemek değildir. Zaten etkilemek gibi bir anlayış benim haddimi aşar. Ama Anayasada yapılan değişiklikleri, eski durumlarıyla karşılaştırarak bilgi vermenin  doğru olacağı kanaatindeyim. Bu haftaki yazımda Anayasa değişikliğine teklif edilen 18 maddenin  ilk beşini, mevcut ve yeni haliyle karşılaştırarak vermeye çalışacağım.     Madde 1: 2709 sayılı Kanunun 9. maddenin  Anayasada yazılmış mevcut hali: Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.  Teklif edilen Değişiklik: Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.  Yorum: “Tarafsız”  kelimesi ilave edilmiş…    Madde 2: 2709 sayılı Kanunun 75.maddenin  Anayasada yazılmış mevcut hali: Türkiye Büyük Millet Meclisi, milletçe genel oyla seçilen 550 milletvekilinden kuruludur.     Teklif Edilen Değişiklik: Türkiye Büyük Millet Meclisi, milletçe genel oyla seçilen 600 milletvekilinden kuruludur.    Yorum: 550 milletvekili 600 milletvekiline çıkarılmış.  Madde 3:  2709 sayılı Kanunun 76. maddenin  Anayasada yazılmış mevcut hali:  25 yaşını dolduran her Türk milletvekili seçilebilir.      Teklif Edilen Değişiklik: 18 yaşını dolduran her Türk milletvekili seçilebilir.    Yorum: Seçilme yaşı 18’e indirilmiştir. Askerlik ile ilişkisi olmama  şartı getirilmiştir. Seçme ve seçilme yaşının 18’e indirilmesi demokrasi için atılan önemli bir adımdır.   Madde 4:  2709 sayılı Kanunun 77. maddenin  Anayasada yazılmış mevcut hali: Türkiye Büyük Millet Meclisinin seçimleri beş yılda bir yapılır. Meclis, bu süre dolmadan seçimin yenilenmesine karar verebileceği gibi, Anayasa'da belirtilen şartlar altında Cumhurbaşkanınca verilecek karara göre de seçimler yenilenir. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilir. Yenilenmesine karar verilen Meclisin yetkileri, yeni Meclisin seçilmesine kadar sürer.     Yorum: Yukarıda ifade edilen 77.madddeye göre Cumhurbaşkanı, meclisi seçime götürüyor. Meclis, cumhurbaşkanını seçime götüremiyor. Örnek: 7 Haziran seçiminden sonra bir Kasımda Cumhurbaşkanı, meclisi seçime götürmesi gibi…   Teklif Edilen Değişiklik Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir aynı günde yapılır. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilir. Cumhurbaşkanlığı seçiminde birinci oylamada gerekli çoğunluğun sağlanamaması halinde 101 inci maddedeki usule göre ikinci oylama yapılır.”    Yorum:  Değişikliğe göre 7 Haziran seçimlerinden sonra Cumhurbaşkanı, meclisi bir Kasımda seçime götürdüğünde kendisi de (Cumhurbaşkanı) seçime gitmek zorunda kalacağı için bir Kasım seçimleri belki de yapılmayabilirdi…    Madde 5: 2709 sayılı Kanunun 87. maddenin  Anayasada yazılmış mevcut hali: Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri, kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak; Bakanlar Kurulu ve bakanları denetlemek; Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek; bütçe ve kesin hesap kanun tasarılarını görüşmek ve kabul etmek; para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek; milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, Anayasanın 14 üncü maddesindeki fiillerden dolayı hüküm giyenler hariç olmak üzere, genel ve özel af ilanına, mahkemelerce verilip kesinleşen ölüm cezalarının yerine getirilmesine karar vermek ve Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmektir.      Teklif Edilen Değişiklik: Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri, kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak; bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek; para basılmasına ve savaş ilânına karar vermek; milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilânına karar vermek ve Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmektir.”    Yorum: 2709 sayılı Kanunun 87. Maddesinde belirtilen yetkiler “Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı alınır” cümlesi eklendi. Yani 360 milletvekili kararı ile… Yapılan değişiklikte Cumhurbaşkanı, kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak; bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek; para basılmasına ve savaş ilânına karar verme gibi görevler verilmiyor. Cumhurbaşkanı tek başına para basamıyor ve savaş ilanına karar veremiyor. Meclis, bakanlar kurulunu denetleyemiyor. Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi veremiyor. Ama bakanlar kurulunun çıkardığı kararnamelerin kanunlara uygun olup olmadığını görüşebiliyor.  Not: Önümüzdeki hafta 6.7.8.9.10. maddeler ele alacağım.  Selam ve saygılarımla...